Leven binnen en buiten
Neulengbach, op een uur rijden van Wenen, is een klein stadje omgeven door vredige heuvels en velden. Het weidse uitzicht erover was een belangrijk element in het ontwerp van het huis van architect Franz Karner. Een eenvoudig volume werd geplaatst langs de rand van een hellend terrein, door de terrasramen kan men tot aan een nabijgelegen oud paleis kijken, in het westen tot aan de horizon 13 kilometer verderop.
De kleine appartementbox, met een luchtige woonruimte, slaapkamer en badkamer, is toegankelijk via een aparte ingangskubus die verbonden is met een lang werkplaats- en opslaggebouw. Alle drie de volumes staan op een houten platform, zwevend boven een weiland.
Er zijn alleen gevelramen waar het uitzicht spectaculair is en de paar muren aan de linkerkant zijn nodig voor opslag. De toevoeging van dakramen was de perfecte oplossing om het huis van daglicht te voorzien waar dat het meest nodig was.
De binnenkant sluit naadloos aan op het terras, zodat het woongedeelte in de zomermaanden groter wordt. Verder is het perfect barrièrevrije huis, zoals de ontwerper zegt "zo klein als mogelijk en zo groot als nodig", omdat het stel van plan is er de herfst van hun leven door te brengen. Franz Karner beschrijft het huis als een éénkamerlocatie die bestaat uit verschillende zones met ingebouwd meubilair. Als timmerman van opleiding tekende hij elke hoek van het huis na.
Velux ramen spelen een cruciale rol in deze woonstijl: ze laten niet alleen het licht binnen, maar zorgen ook voor een snelle luchtverversing binnen. Dankzij een grote dakopening boven het fornuis wordt de keuken een buitenlocatie, met warme lucht en kookluchtjes die naar de hemel opstijgen. Deze grootste opening zorgt ook voor een efficiënte koeling van het huis na een lange, hete zomerdag.
"In de zomer doen we het licht soms pas om 10 uur 's avonds aan. Omdat daglicht voor ons cruciaal is, hebben we hele grote balkondeuren. Er komt veel licht binnen via het dak. Alle terrasramen staan open; we leven gedeeltelijk buiten."
Duurzame en comfortabele keuzes
Duurzaamheid is een belangrijk onderwerp voor Franz Karner, zowel in zijn academische carrière als op kantoor.
Hij doceert al 20 jaar aan de Technische Universiteit in Wenen en sinds zeven jaar worden sommige cursussen in de afdeling Ruimtelijk en Duurzaam Ontwerp ontwikkeld in samenwerking met Velux.
"We moedigen onze studenten aan om vanaf het begin na te denken over duurzaamheid. Tijdens de cursus ontdekken ze het belang van daglicht bij duurzaam ontwerpen en leren ze hoe ze dit in hun projecten kunnen meten met Daylight Visualizer."
Toen hij zijn eigen huis ging ontwerpen, deed de architect een daglichtsimulatie, zoals zijn studenten doen. Dankzij de opgedane ervaring - hij werkt al zeven jaar samen met Velux - werd het daglicht in het gebouw zoals hij zich had voorgesteld. Ook het interieur van het gebouw ziet er precies zo uit als de Daylight Visualizer-afbeeldingen beloofden.
Anderhalf jaar zorgvuldige planning en de keuze voor houtconstructie maakten een bouwtijd van slechts vijf maanden mogelijk. In feite duurde het maar een paar dagen om de buitenmuren van het gebouw op te trekken. Het huis bestaat uit afzonderlijke houten lagen, waardoor het theoretisch mogelijk is om de constructie te demonteren en op een andere locatie weer op te bouwen.
Geen enkel materiaal is luchtdicht en gelakt. Terwijl de binnenkant geolied is en elegant wit blijft, veranderen de houten planken aan de buitenkant met de tijd van uiterlijk. Al het hout is afkomstig uit de omgeving en zo weinig behandeld als nodig was. Geen grond heeft het terrein verlaten en geen druppel regen gaat naar het riool.
De agenda van Franz Karner bij dit project is heel anders dan die van veel architecten: hij wilde niet voor altijd sporen achterlaten. Hij creëerde een lichte en gezellige woning die net zo lang meegaat en een minimale hoeveelheid energie verbruikt als de twee bewoners nodig hebben.
"Duurzaamheid betekent niet alleen energie-efficiënte huizen bouwen met dikke isolatie. Het gaat erom hoeveel energie er nodig is voor de hele levensduur van een gebouw, vanaf de bouw via het dagelijks gebruik tot aan de sloop."
