Het 4e Gymnasium

Schoolgebouw


Het gebied in de houthavens was tot voor kort een open, ongedefinieerde ruimte met losliggende industriegebouwen. Inmiddels is het gebied, door problemen met het bestemmingsplan, tijdelijk in gebruik genomen. Studentenwoningen, restaurants en kunstenaarsateliers zijn herrezen. Hierdoor is het veranderd in een levendige en eigentijdse plek. In 2007 is besloten dat het 4e gymnasium een plaats krijgt in de nieuwe woonwijk van de Houthavens. Het duurt echter nog enige jaren voordat de definitieve school gebouwd gaat worden. Voor de aankomende vijf tot tien jaar is daarom tijdelijke huisvesting gepland in hetzelfde, maar nu nog tijdelijk bebouwde gebied. Het interim-schoolgebouw is modulair gebouwd zodat het optimaal verplaatsbaar is en nadien eenvoudig op andere plaatsen in Amsterdam kan worden gebruikt.

Om voor de leerlingen in dit open gebied een beschermende plaats te creëren is het programma om een hof gesitueerd. De gymzaal met fitnessruimte is achter het onderwijsgebouw geplaatst. Naast het hof heeft het gymnasium een open schoolplein, een sportveld en kan er gebruik gemaakt worden van het naastgelegen strand. Zo worden de kwaliteiten van de locatie in de Houthavens optimaal benut. Het schoolgebouw zelf telt 4000 m2 en is voorzien van alle moderne voorzieningen als ICT ruimten, een mediatheek, een auditorium en een grote aula. Het hof is het kloppend hart van de school. Zowel op de binnenplaats als in de aan het hof gelegen verkeersruimte vindt de hele dag beweging plaats. Op de binnenplaats zijn zitplaatsen gemaakt waardoor het een ideale plek is waar de leerlingen beschut tegen weer en wind kunnen samenkomen. De gangen rondom het hof worden gebruikt om tussen de lessen door van het ene naar het andere lokaal te komen. Aan de beleving van deze verkeersruimte is veel aandacht besteed. De ruimte is zeer transparant en voorzien van erkers met studieplekken en zitjes zodat leerlingen en docenten er rustig kunnen werken en studeren.

De gevel heeft twee uitwerkingen die het karakter van het gebouw versterken. De plint is bekleed met vlakke, gekleurde aluminium panelen en loopt over in de gevel van het binnenhof; de plint als voorbode van de kleurexplosie in het hof. De houten buitengevel is meer ruimtelijk uitgewerkt en geeft het gebouw plasticiteit. De expressieve modulair opgebouwde gevel is nauwelijks te onderscheiden van een traditionele. Dit komt door de toepassing van een aantal innovaties die het monotone beeld van opeengestapelde units voorkomt. Door te kiezen voor een relatief diepe buitengevel was het mogelijk om reliëf aan te brengen. Onder het kozijn loopt de gevel 20 cm naar binnen waardoor het beeld van twee opeengestapelde arcades wordt gecreëerd. Het geeft plasticiteit én maakt dat de gevel niet te zwaar oogt ten opzichte van de plint. Ook de naden tussen de modules zijn aan het zicht ontrokken. De houten geveldelen zijn opgebouwd uit smalle, verticaal en op kleine afstand van elkaar geplaatste latten. Door de veelvoud aan artificiële naden die zo ontstaat worden de werkelijke onzichtbaar. Bij de plint en de gevel van het binnenhof vallen de naden buiten het zicht door het ritmisch plaatsen van gekleurde aluminium platen van verschillende breedten. Het zijn deze creatieve oplossingen die het schoolgebouw een permanente en toch dynamische uitstraling geven. De oplossing als kracht van het ontwerp.

Het 4e gymnasium laat zien dat het modulair bouwen de laatste jaren een grote ontwikkeling heeft doorgemaakt. Het is lang niet meer synoniem aan eenvormigheid. De school heeft zowel op technisch als op esthetisch vlak een kwaliteit- en afwerkingniveau dat vergelijkbaar is met permanente, traditionele bouw. Tegelijk is het gebouw in meerdere opzichten zeer flexibel. Het is verplaatsbaar en kan zodoende de komende jaren worden ingezet daar waar nodig is. En het kan vanwege de modulaire opbouw eenvoudig mee veranderen met veranderende gebruikerswensen waardoor de levensduur van het gebouw wordt verlengd.