Het internationale en interdisciplinaire architectuur-, ontwerp- en ingenieursbureau Skidmore, Owings & Merrill (SOM) heeft de conventionele luchthavenervaring opnieuw uitgedacht in zijn ontwerp voor Terminal 2 van Bengaluru's Kempegowda International Airport in het zuiden van India. Het aangelegde vervoersknooppunt, dat wordt gezien als een “terminal in een tuin”, is geïnspireerd op Bengaluru's reputatie als India's “tuinstad” en heroverweegt de architectonische homogeniteit van veel luchthavens in de wereld.
De nieuwe terminal van 255.000 vierkante meter is een creatieve knipoog naar de rijke geschiedenis en cultuur van Bengaluru en tegelijkertijd een toekomstgerichte onderneming. Aan de landzijde van Terminal 2 dient een nieuwe “multimodale transithub” van 123.000 m² als knooppunt van openbaar vervoer voor de hele luchthaven. Dit T-vormige buitenplein met twee verdiepingen probeert de rol van een luchthaven in de stad opnieuw vorm te geven - door de integratie van detailhandel, evenementenruimtes en entertainmentgebieden fungeert het als een bestemming waar zowel omwonenden als reizigers van kunnen genieten.
De binnen-buitenervaring begint bij dit knooppunt, met de tuinen van Terminal 2 die overgaan in het plein. “Vanaf dit vervoersknooppunt, via de ingang, tot aan de gates, is de terminal zowel humanistisch als geworteld in de natuur,” aldus SOM. “In het hele complex verweven interieurbeplanting, buitentuinen en rijke natuurlijke materialen de natuurervaring in de reis van de reiziger.” De groene ruimtes met groene muren en hangende tuinen die een “terminal in een tuin” creëren, zijn ontworpen in samenwerking met landschapsarchitecten Grant Associates en ontwerpers Abu Jani en Sandeep Khosla.
Het hoofdgebouw van de terminal (met aankomsthal, check-in, beveiliging, bagageafhandeling en winkels) en een aparte structuur met de vertrekpoorten zijn verbonden door een uitgestrekte, 90 meter brede “bosgordel”. “Dit weelderige landschap staat vol met inheemse flora, meanderende paden op meerdere niveaus en paviljoens van twee verdiepingen die bekleed zijn met bamboe en geïnspireerd zijn op traditionele Indiase rietweefkunst,” aldus SOM. De natuurgerichte ervaring wordt versterkt door het gebruik van inheemse flora die is geselecteerd uit een aantal ecologische habitats in heel India. De omgeving biedt een reflecterende en kalme oase voor vertrekkende passagiers binnen de drukte van een internationale luchthaven. Een verscheidenheid aan hangende planten en dakramen die licht filteren door delicaat bamboe rasterwerk vullen de natuurlijke esthetiek en rijke vegetatie van de bosgordel aan. Op maat gemaakt meubilair van traditioneel geweven rotan naast plaatselijk gevonden ivoorbruin graniet en omberrode bakstenen draagt bij aan het algehele gevoel van aardsheid, warmte en comfort van de terminal.
De orthogonale vorm van het plafond wijkt af van de gebruikelijke gebogen dakconstructie op luchthavens. Het plafond is opgebouwd uit lagen kruislings gelegde bamboe en de lange dakranden bieden schaduw aan het buitenplein. “Het structurele systeem van Terminal 2 werd ontworpen met twee hoofddoelen: duurzaamheid door structurele efficiëntie en zuinigheid door modulariteit,” legt SOM uit. “Het resultaat is een van de lichtste terminaloverkappingen ter wereld op deze schaal, volledig gemaakt van in eigen land geproduceerde materialen en gebouwd met lokale bouwtechnologie.” Het dak boven de incheck- en winkelhallen bestaat uit stalen momentframes met lange overspanningen - deze frames worden ondersteund door stalen kolommen die 18 meter uit elkaar staan. De kolommen bestaan uit vier individuele stalen palen die bekleed zijn met bamboe en met elkaar verbonden zijn, wat een gevoel van lichtheid in de structuur creëert. “Omdat reizen per vliegtuig een constant veranderende industrie is, zorgt de consistentie van het kolommenraster ook voor de grootst mogelijke flexibiliteit om veranderingen in de loop van de tijd op te vangen,” aldus SOM. De studio voegt hieraan toe: “De rechtlijnige vorm van de transit hub en Terminal 2 zorgen voor een uitzonderlijk efficiënt gebruik van de locatie, waardoor flexibel parkeren van vliegtuigen, uniformiteit tussen de gates en modulariteit in de constructie van de terminal mogelijk worden.”
Het constructiesysteem in de poortgebieden bestaat uit langgerekte vakwerkliggers en kolommen die aan de randen zijn geplaatst, zodat looppaden en zichtlijnen vrij blijven. De basis van het gebouw heeft een uniform raster van momentframes van gewapend beton. In de bagageontvangst- en aankomsthallen, waar veel meer voetgangers komen, helpen grote kolomvrije ruimten de functionaliteit te verbeteren, terwijl hoge ramen licht brengen in wat gewoonlijk sombere ruimten zijn. Het algemene structurele ontwerp van de terminal integreert met succes het weelderige binnen- en buitenlandschap, de dakramen en de hangende plantenbakken.
SOM's benadering van het ontwerp van Terminal 2 van Kempegowda International Airport omvatte duurzaamheid en welzijn vanaf het begin. De terminal is de grootste ter wereld die vooraf is gecertificeerd als LEED Platinum door de U.S. Green Building Council. Het kreeg ook een Platinum-certificaat van de Indian Green Building Council als erkenning voor de duurzame architectuur en het duurzame ontwerp. Tot de duurzame kenmerken behoren uitgebreide zonwering, slimme bouwsystemen en het gebruik van hernieuwbare materialen. De terminal draait op hernieuwbare energie; regenwater van de hele luchthaven wordt opgevangen, behandeld en hergebruikt en binnen- en buitentuinen worden besproeid met het ter plaatse opgevangen water. Twee “lagunes” aan de zuidkant van de transithub zullen het regenwater van de luchthaven recyclen en bijdragen aan het algemene gevoel van sereniteit.
Geïnspireerd door de keien en waterwegen van de regio zorgen watervallen in het winkelgedeelte van de terminal voor aandachtspunten en koeling van de binnentemperatuur. Landschapsarchitect Grant Associates legt uit dat de bosgordel van de terminal “zal helpen om de ruimten rond de terminal passief te koelen, de afvoer van oppervlaktewater te beheren en een rijk, biodivers bosmicroklimaat te creëren”.
